Orta Çağ’da Siyasi Yapılar

[askinelibol]

Orta Çağ’da Kurulan Devletler​

Orta Çağ’da kurulan başlıca devletler arasında Roma İmparatorluğu, Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve Moğol İmparatorluğu bulunmaktadır.
Feodalizm, Orta Çağ’da ortaya çıkan bir yönetim ve toplumsal düzen sistemidir. Bu sistemde toprak sahipleri olan lordlar, köylülere ait toprakları kullanmalarına izin verirler, karşılığında köylüler ürünlerinin bir kısmını veya kazançlarını lordlara verirler. Bu sistem, dokuzuncu ve on beşinci yüzyıllar arasında yaygın olarak kabul görmüştür. Roma İmparatorluğu’nun çöküşünün ardından, küçük derebeylikler ve bölgesel egemenliklerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Otokrasi, siyasi yetkilerin tamamının tek bir kişi, genellikle kral veya imparator, tarafından kontrol edildiği bir yönetim biçimidir. Bu kişi, tüm siyasi kararları tek başına alır ve miras yoluyla değil, kişisel olarak iktidara gelir. Orta Çağ’da Avrupa’da da otokratik yönetim biçimleri sıkça görülmüştür.
Dogmatizm, sorgulamadan ve eleştirmeden kabul edilen bir düşünce veya inanç sistemini benimseme eğilimini ifade eder. Dogmatik bir yaklaşım, bilgileri veya düşünceleri sorgulamadan, kanıtlara dayanmadan kabul etmeyi içerir.
Roma İmparatorluğu
Roma İmparatorluğu’nun lideri Augustus’tur. August tarafından M.Ö. 1. yüzyılda kurulmuştur. Uzun yıllar boyunca Akdeniz kıyılarında hüküm süren Roma İmparatorluğu, 375 yılı itibari ile meydana gelen karışıklıklar sebebi ile 395 yılında Doğu Roma ve Batı Roma olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Batı ve Doğu olmak üzere ikiye ayrılan Roma İmparatorluğu’nun Batı’da kalan kısmı diğer ismi ile Batı Roma İmparatorluğu Cermen kavimlerinin saldırıları sonucunda belli sorunlar yaşamıştır ve zaman içerisinde yıkılmıştır. Doğu Roma İmparatorluğu’nun bir diğer ismi ise Bizans İmparatorluğu’dur. Bizans İmparatorluğu, 1453 yılında Osmanlı Devleti’nin padişahı olan Fatih Sultan Mehmet (II. Mehmet) tarafından fethedilmiştir.
Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu
Bizans İmparatorluğu, Doğu Roma İmparatorluğu olarak da bilinmektedir. Bizans İmparatorluğu’nun başkenti Konstantinopolis’tir. Konstantinapolis’in günümüzdeki adı İstanbul’dur. İstanbul, Osmanlı da dahil olmak üzere çok fazla devletin başkentliğini yapmıştır. Bizans İmparatorluğu devamlılığını sürdürdüğü zamanlarda Avrupa devletlerinin arasındaki ekonomik, askeri ve sosyal yönden en gelişmiş devletti. Bizans İmparatorluğunun tahtına geçen imparatorlardan biri olan I. Theodosius (taht: 379–395) Hristiyanlık dinini devletin dini olarak belirlemiş ve Bizans İmparatorluğu’nun vatandaşı olan her bireyin Hristiyan olması gerektiği kuralını koymuştur. Yürürlüğe giren bu kanun ile birlikte diğer dinler yasaklanmış ve herkesten Hristiyan olması beklenmiştir.
Bizans İmparatorluğu, I. Justinianus zamanında en fazla bölgeye yayılmış ve çok fazla toprağa sahip olmuştur. 602-628 yılları arasında gerçekleşen Sasani Devleti ve Bizans İmparatorluğu arasındaki savaş sebebi ile Bizans İmparatorluğu çok büyük kaynak sıkıntıları çekmeye başlamıştı. 7. yüzyılda İslam dinin yayılma sürecinde çok büyük toprak kayıpları ile karşı karşıya kaldı. Bizans İmparatorluğu bir kaç yıl içinde İmparatorluğun en zengin ve verimli şehirleri olan Mısır ve Suriye’yi Araplara kaybetti. bu metni anlamını değiştirmeden yeniden yaz

Sasani İmparatorluğu​

Sasani İmparatorluğu, Sasani olarak da bilinir. İmparatorluğun sınırları günümüzdeki İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan, Afganistan, Türkiye’nin doğu bölgesi, Pakistan ve Kafkasya’yı içine almaktaydı. II. Hüsrev’in hükümdarlığı döneminde, Mısır, Ürdün, Filistin ve Lübnan da Sasani İmparatorluğu’na katılmıştır. Sasaniler, İmparatorluklarını “İranlıların Devleti” olarak adlandırmışlardır.
Sasani Dönemi, Geç Antik Çağ’ı kapsayan bir dönemdir ve İranlıların en gelişmiş ve etkili oldukları dönemlerden biri olarak kabul edilir. Sasani Devleti, İslam’ın yayılmasından önce İran’ın en büyük devletlerinden biriydi. Sasani Devleti’nin kültürel etkisi, Batı Avrupa, Çin ve Hindistan gibi birçok devlete ilham kaynağı olmuştur. Sasani devletinin son hükümdarı olan Şehinşah, İslam devleti ile girdiği 14 yıl süren savaşın ardından Sasani İmparatorluğu çöküş dönemine girmiş ve sonunda yıkılmıştır.

Moğol İmparatorluğu​

Bugün hala pek çok kişinin Moğol İmparatorluğu olarak bildiği imparatorluk, Orta Asya’da M.S. 1206 ile 1294 yılları arasında kurulan büyük bir devlettir. Moğol İmparatorluğu, Cengiz Han’ın liderliğindeki Türk ve Moğol boylarının birleşimiyle oluşmuştur. Bu imparatorluk, tarihin en büyük bitişik sınırlarına sahip devletlerinden biri olarak dünyanın %22’sine hükmetmiştir.
Moğol İmparatorluğu, kısa sürede geniş topraklara sahip olmuş, zirvesinde 100 milyondan fazla insanın vatandaşı olarak kabul edilmiştir. Cengiz Han’ın ölümünün ardından, oğlu Ögeday imparatorluğun liderliğini üstlenmiştir. İmparatorluğun ilk büyük yenilgisi, 1260 yılında Memlükler ile yapılan savaşta yaşanmıştır.
1294 yılında, Moğol İmparatorluğu’nun lideri Kubilay’ın ölümüyle birlikte imparatorluk bölünmüş ve farklı yöneticilerin liderliğinde farklı bölgelere ayrılmıştır.